Een interessante uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (20 mei 2020, ECLI:NL:RVS:2020:1265). Een appellant wil zijn pluimveehouderij uitbreiden, maar krijgt daarvoor geen ruimte in het bestemmingsplan “Buitengebied Heeze-Leende 2017”. Volgens de gemeenteraad wordt de afstand waarbinnen de advieswaarde voor endotoxinen van de Gezondheidsraad van 30 EU/m3 wordt overschreden, door de gewenste uitbreidingssituatie vergroot. Het gaat om ontoelaatbare gevolgen voor de volksgezondheid op basis van de “Notitie handelingsperspectieven Veehouderij en Volksgezondheid: Endotoxine toetsingskader 1.0” van het Bestuurlijk Platform Omgevingsrecht van 25 november 2016 (hierna: het endotoxinekader). (Endotoxinen zijn simpel gezegd celwandresten van bacteriën; zie Infomil).
Wat vindt de Afdeling?
Het effect dat nabijgelegen veehouderijen op de volksgezondheid kunnen hebben, is een mee te wegen belang bij de vaststelling van een bestemmingsplan (vgl. ECLI:NL:RVS:2017:3435).
En er is niet met een eenduidige wettelijke regeling bepaald op welke wijze bestuursorganen de mogelijke gevolgen van de emissie van endotoxinen bij veehouderijen in hun besluitvorming moeten betrekken (vgl. ECLI:NL:RVS:2018:2395). Het is aan het bestuursorgaan om bij het besluit over vergunningverlening te bepalen welke maatregelen bij endotoxinen in het belang van de bescherming van het milieu nodig zijn, waarbij het bestuursorgaan beoordelingsruimte heeft. Een vergelijkbare ruimte komt de raad in het kader van een goede ruimtelijke ordening toe bij de vaststelling van een bestemmingsplan.
De gemeenteraad kon hier in redelijkheid verwijzen naar het endotoxinekader. Daarbij acht de Afdeling van belang dat de raad een eigen ruimtelijke afweging heeft gemaakt over de uitbreidingsplannen en zekerheidshalve, gezien de mogelijke gezondheidsrisico’s als gevolg van de uitstoot van endotoxinen, bij nieuwe ontwikkelingen het endotoxinekader als toetsingskader hanteert.
Terzijde: meer uitleg over het endotoxinekader lezen we niet in deze uitspraak, maar in AbRvS 20 mei 2020, ECLI:NL:RVS:2020:1267, ook van deze week dus: het endotoxinekader is opgesteld om vooruitlopend op de ontwikkeling van een landelijk toetsingskader bij de vergunningverlening aan veehouderijen de effecten van endotoxinen te kunnen betrekken. In endotoxinekader staat dat de Gezondheidsraad voor de maximale blootstelling aan endotoxinen in de buitenlucht in het rapport “Gezondheidsrisico’s rond veehouderijen” van 30 november 2012 een advieswaarde van 30 EU/m3 heeft vastgesteld. Met het endotoxinekader kan op basis van de bronsterkte voor individuele veehouderijen de afstand worden bepaald die moet worden aangehouden om te voldoen aan de advieswaarde van de Gezondheidsraad. De aan te houden afstand is op een kaart te visualiseren door een afstandscontour rond de veehouderij te tekenen. Deze individuele afstandscontour of endotoxine-risicocontour voor de volksgezondheid kan worden gebruikt in de ruimtelijke ordening. Binnen de risicocontour is in beginsel geen aanvaardbaar woon- en leefklimaat te garanderen en is bijvoorbeeld woningbouw in strijd met een goede ruimtelijke ordening. De mogelijke blootstelling aan endotoxinen is daar hoger dan de advieswaarde van de Gezondheidsraad van 30 EU/m3, zo staat in endotoxinekader.
